گفتگو سيناپرس با رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران

سعيد مهذب ترابي رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران: مدیریت انرژی در ایران گرفتار تله تکنولوژی شده است

سیناپرس: رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران، راهکار مدیریت بهینه مصرف انرژی در ایران را تحت کنترل درآوردن فرآیندها و فرآورده های انرژی‌بر دانست.

سعید مهذب ترابی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس با بیان اینکه حال مدیریت مصرف انرژی در کشور خوب نیست و این بیماری کم کم دارد مزمن می شود، اظهار کرد: در بحث مدیریت انرژی 4 عامل تاثیرگذار هستند؛ آموزش، قوانین، نظام تعرفه ای و تکنولوژی.

رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران افزود: خوشبختانه کشور ما در بخش قوانین هیچ کم و کسری ندارد. ما قوانین اصلاح الگوی مصرف، قانون بهره وری انرژی و مباحث مختلف در نظام مهندسی را داریم و این موضوع در نظام های استاندارد کشور هم دیده شده است.

وی خاطرنشان کرد: از نظر آموزشی هم ظرف چندین سال گذشته، جامعه به آن حساسیت رسیده که باید مدیریت مصرف انرژی را جدی بگیرد. البته این که آیا مدیریت مصرف به درستی انجام می شود و حساسیت داشتن به این موضوع، دو مقوله جدا از هم است. چون همانطور که می دانید کارکرد آموزش در مباحث اجتماعی فقط برای ایجاد حساسیت است.

مهذب ترابی با تاکید بر اینکه در بخش قیمت و نظام تعرفه ای انرژی هنوز جای کار داریم، گفت: قیمت حامل های انرژی باید به نحوی تدوین شود که مصرف کننده فرق مدیریت مصرف و عدم مدیریت مصرف را احساس کند.

این کارشناس انرژی، نقش تکنولوژی را در مدیریت بهینه انرژی بااهمیت دانست و تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر ما گرفتار تله تکنولوژی شدیم، بدین معنا که تجهیزات و فرآیندهای انرژی‌برما تحت کنترل نیستند. اگر شما نتوانید در کشور فرآیندها و فرآورده های انرژی‌بررا تحت کنترل درآورید، قطعا نمی توانید انرژی را مدیریت کنید.

وی به ارایه مثالی در این زمینه پرداخت و عنوان کرد: هم اکنون 30 میلیون یخچال به برق وصل است و مصرف آن هم پیوستگی دارد. برآوردها نشان می دهد سالی یک میلیون تا یک میلیون و 200 هزار یخچال جدید وارد چرخه انرژی کشور می شود. متاسفانه میانگین رتبه یخچال هایی که وارد چرخه انرژی می شود کمتر از 30 (حدود F) است. فرق بین یک یخچال Fبا یخچال A یا A این است که دو برابر برق بیشتر مصرف می کند. حال چگونه می توان ادعای مدیریت مصرف انرژی داشت و این تکنولوژی را توسعه داد؟

رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران ادامه داد: راهکارهای حل این تله تکنولوژی مشخص است اما باید این راهکارها عملیاتی شود. اگر این راهکارها عملیاتی شود و سرمایه گذاری لازم در این زمینه صورت بگیرد، می توان مصرف انرژی را مدیریت کرد وگرنه هیچ یک از کارهایی که در حال اجراست، پاسخگوی نیاز مصرف نخواهد بود. اگر پاسخگو بود که رشد مصرف برق امسال به بالای 8 درصد نمی رسید.

مهذب ترابی افزود: انصافا مردم همراهی خودشان را نشان داده اند و آموزش و قوانین لازم هم وجود دارد. پس چه اتفاقی افتاده که 8 درصد رشد مصرف داریم؟ طبیعتا باید دنبال همین تله تکنولوژی بگردیم. پیشنهاد مشخص من این است که دولت از بهینه کردن فرآیندها و فرآورده های انرژی‌برحمایت کند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با این ایده که توجه به اقتصاد برق باعث بهبود مدیریت مصرف می شود، موافقید؟ گفت: هریک از دوستانی که بحث اقتصاد برق را مطرح می کنند از نگاه خود به این بحث می پردازند. وقتی مسوولان وزارت نیرو از اقتصاد برق سخن می گویند منظورشان این است که قیمت را بالا ببریم. وقتی فعالان بخش خصوصی از اقتصاد برق حرف می زنند منظورشان این است که پروژه هایی که انجام می دهند سودآوری بیشتری داشته باشد. وقتی تامین کنندگان تجهیزات از اقتصاد برق صحبت می کنند به این معناست که پول تجهیزات خود را به موقع بگیرند. قانونگذاران هم در این زمینه به وزارت نیرو می گویند که باید بهره وری خود را افزایش دهد.

یک ماده طلایی تحت عنوان ماده 12 قانون رفع موانع تولید وجود دارد که به وزارت نیرو گفته چنانچه طرح بهره وری بیاورد، معادل هزینه سوخت صرفه جویی شده به او پرداخت می شود. وقتی وزارت نیرو تکنولوژی را تعویض می کند یعنی بهره وری افزایش یافته و این به معنای کاهش مصرف سوخت است. پس باید هزینه آن به وزارت نیرو پرداخت شود. حال باید ریشه یابی کرد چرا در طول چند سالی که از تصویب این قانون می گذرد، وزارت نیرو نتوانسته به اندازه یک ریال از آن استفاده کند.

رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران تصریح کرد: اگر قرار است که تکنولوژی تغییر نکند و مردم حق انتخاب نداشته باشند و برایشان سخت باشد که یک لامپ کم مصرف را با قیمت 9000 تومان بخرند، طبیعتا به سراغ لامپ رشته ای می روند و آن را با قیمت 1000 تومان خریداری می کنند.

مهذب ترابی با طرح این پرسش که آیا اقتصاد ما این ظرفیت را دارد که نرخ برق 60 تومانی را یک مرتبه به 1000 تومان افزایش دهیم؟ اظهار کرد: به فرض که قیمت برق 1000 تومان شود، این افزایش با چه مقیاسی صورت می گیرد؟ وقتی قیمت هر مترمکعب گاز حدود 150 تومان است و قیمت تمام شده برق هم 100 تومان باشد، حداکثر می توان برق را 250 تومان فروخت و نباید بیشتر از این مبلغ از مشتریان دریافت کرد. در این صورت، همه این پول که گیر صنعت برق نمی آید و بخشی هم به صنعت نفت می رسد و صنعت برق باید با همان 100 تومان خود را بچرخاند.

وی تاکید کرد: باید به اقتصاد برق به عنوان یک زنجیره نگاه کرد و همانطور که پیشتر گفتم، گیر آن در بحث تکنولوژی است. اگر بحث تکنولوژی حل شود، مشکل اقتصاد برق هم حل خواهد شد.

رییس هیات مدیره انجمن مدیریت مصرف انرژی ایران در واکنش به استدلال هایی که می گویند تا اقتصاد برق سامان نگیرد، توان مالی لازم برای سرمایه گذاری در بحث تکنولوژی وجود نخواهد داشت، گفت: یک ماده طلایی تحت عنوان ماده 12 قانون رفع موانع تولید وجود دارد که به وزارت نیرو گفته چنانچه طرح بهره وری بیاورد، معادل هزینه سوخت صرفه جویی شده به او پرداخت می شود. وقتی وزارت نیرو تکنولوژی را تعویض می کند یعنی بهره وری افزایش یافته و این به معنای کاهش مصرف سوخت است. پس باید هزینه آن به وزارت نیرو پرداخت شود. حال باید ریشه یابی کرد چرا در طول چند سالی که از تصویب این قانون می گذرد، وزارت نیرو نتوانسته به اندازه یک ریال از آن استفاده کند. نمی شود که به وزارت نیرو بگوییم بهره وری را ارتقا دهد و ماده 12 را برایش تعریف کنیم اما نگذاریم از این ماده استفاده کند

گفتگو: سیداحمد طبایی