سعيد مهذب ترابي/ رئيس انجمن مديريت مصرف انرژي ايـران
يازدهمين نمايشگاه بين‌المللي انرژي‌هاي تجديدپذير در شرايطي برگزار مي‌شود كه كشور در شرايط خاص اقتصادي قرار گرفته است. اين نمايشگاه به‌طور قطع مي‌تواند دستاوردهاي مؤثر و عملي براي عبور از اين شرايط در بخش انرژي ايجاد نماد.
در طول چند دهه اخير، راهبرد فرهنگ استفاده صحيح از انرژي‌هاي نو به‌عنوان يك راهبرد اساسي در كشورهاي توسعه‌يافته مدنظر قرار گرفته است و با استفاده از اين جهت‌گيري تا حدود زيادي به اهداف راهبردي خود در كنترل و تأمين بموقع انرژي نيز دست يافته‌اند. آژانس بين‌المللي انرژي كاهش تا 40درصد شدت نياز مصرف انرژي را تا سال 2030 هدف‌گذاري نموده است، به‌گونه‌اي كه علي‌رغم افزايش جمعيت جهاني و ايجاد نيازها و زمينه‌هاي مصرف جديد انرژي ميزان مصرف نهائي انرژي به كمتر از ميزان مصرف در سال 2005 برسد. آژانس بين‌المللي برآورد نموده است كه كاهش شدت نياز مصرف انرژي، ازطريق فرآيندهاي افزايش كارآيي تا 54 درصد فرآيندهاي توسعه استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير و زيست‌توده (Biomass) تا 23 درصد، انرژي هسته‌اي تا 9درصد و فرآيندهاي ديگر تا 14 درصد تحقق يابد.
برنامه راهبردي مديريت انرژي در دنيا، كاهش حداكثري نياز مصرف تعديل‌شده از منابع تجديدپذير انرژي است.
علاوه‌بر موارد فوق؛ توسعه استفاده محلي و تجهيزاتي از انرژي‌هاي تجديدپذير، ميكرو‌توربين‌ها‌ي پُر‌بازده، گسترش خودروهاي برقي و مولد و فضاي عمومي ديجيتال و هوشمند جامعه جهاني، متغييرهاي محيط زيستي، بحران‌هاي اقتصادي و حتي انتقال برق ازطريق امواج، باعث گرديده است كه تصوير و برآوردهاي نياز انرژي جهان در چند دهه آينده مبهم و غير‌قابل پيش‌بيني گردد.
شرايط ذكر‌شده فوق، بيانگر لزوم تجديد نظر كلي در برآوردهاي پيشين نياز مصرف انرژي و بالطيع ميزان و مدل سرمايه‌گذاري در اين بخش است. به‌نظر مي‌رسد كه بايد در مدل‌هاي سرمايه‌گذاري ساخت نيروگاه‌هاي بزرگ، خطوط انتقال طولاني و با ولتاژ بالا و حتي شبكه‌هاي محلي برق تغييرات بنيادي انجام شود و شايد با تصوير آتي از انرژي، اصلاً نيازي به اين قبيل سرمايه‌گذاري‌ها نباشد و جهان عاري از نيروگاه‌ها و شبكه‌هاي برق شود و انرژي مورد نياز بشريت فقط ازطريق افزايش كارآيي و توسعه كاربرد منابع تجديدپذير تأمين مي‌شود.
در شرايط فوق، نياز به تعريف جديدي از اقتصاد انرژي است. بازارهاي بورس انرژي به‌شدت متنوع و محلي خواهند بود و تنظيم‌كننده بازارهاي انرژي باتوجه‌به نيازهاي جديد بازتعريف مي‌شوند.
در كشور ما طي چند دهه اخير، رشد مصرف انرژي حدود 10درصد بوده است كه بي‌شك علاوه‌بر اينكه امكان سرمايه‌گذاري سخت‌افزاري و مالي براي تأمين نياز رشد مصرف فوق فراهم نيست، بلكه ادامه روند موجود در آينده‌اي نزديك، كشور را به يك وارد‌كنند‌ه حامل‌هاي انرژي تبديل مي‌نمايد. لذا به‌منظور بُرون‌رفت از چالش فوق، براساس سياست‌هاي ابلاغي مقام معظم رهبري و تكاليف مندرج در برنامه‌هاي توسعه، مقرر شده است كه شدت مصرف انرژي در پايان برنامه ششم توسعه به 50درصد وضعيت فعلي كاهش يابد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه به‌طور متوسط مي‌توان با سياست‌گذاري، برنامه‌ريزي، اجراي هدفمند برنامه‌ها و به‌كارگيري رويكردهاي مختلف؛ اقتصادي، حقوقي، فني، آموزش و آگاه‌سازي تا 30درصد در مصرف انرژي صرفه‌جويي نمود و همچنين باتوجه‌به پتانسيل بسيار خوب توسعه استفاده از انرژي‌هاي نو امكان تأمين بخش بزرگي از انرژي مورد نياز كشور ازطريق فوق وجود دارد.
همان‌گونه كه اشاره شد تفكر توسعه‌اي و احداث نيروگاه‌ها و شبكه‌هاي انتقال و توزيع به‌ويژه در صنعت برق ديگر پاسخگوي نياز روزافزون مصرف انرژي نيست و بايستي براي تأمين انرژي مورد نياز، به مديريت مصرف و ارتقاي كارآيي انرژي و توسعه استفاده از انرژي‌هاي نو با رويكرد عملياتي و كاربردي و با باور قلبي و اراده جدي نگريسته و همچنين ساختاري منسجم و حكومتي براي سياست‌گذاري آن وجود داشته باشد.
نمايشگاه انرژي‌هاي تجديدپذير در شرايط خاص كشور برگزار مي‌شود و بايد حداكثر استفاده از اين فرصت براي خوداتكائي براي بخش خصوصي مرتبط با انرژي كشور فراهم شود.