بهينه‌سازي و بهره‌وري انرژي
پروژه‌هاي احداث نيروگاه CHP بيست وپنج مگاواتي انزلي، CCHP سه مگاواتي صبا، نيروگاه CHP ده مگاواتي محلات، جايگزيني يك ميليون كولر گازي فرسوده، بازيافت آب از كوئيچينگ تانك كارخانه سيمان، مميزي انرژي نيروگاه بعثت، استقرار سيستم مديريت انرژي در كارخانه فولاد غدير ايرانيان و منطقه 10 عمليات انتقال گاز از جمله پروژه‌هاي عمده اين معاونت است.
- جايگزيني يك ميليون كولر گازي فرسوده
در اين پروژه كه براي اولين بار در كشور اجرايي مي‌شود، كولرهاي گازي فرسوده در مناطق گرمسيري با كولرهاي جديد به ظرفيت 18000 BTU جايگزين مي‌شوند. معاونت انرژي به عنوان مشاور تهيه اسناد مناقصه، برگزاري مناقصه و انتخاب سرمايه‌گذاري كه ساخت كولرهاي گازي با راندمان نامي حداقل 3/5 و عملكرد 3/15 داشته و 51% ساخت داخل كشور باشد را با سرمايه‌گذاري مشترك توانير، دولت و مصرف كننده داوطلب، عهده‌دار مي‌باشد. نظارت و بازرسي كليه مراحل ساخت كولرها نيز بخش مهمي از شرح خدمات اين مشاور است.
مميزي انرژي
مميزي انرژي در نيروگاه‌ها
محدوديت روزافزون منابع انرژي جهان، دولت‌ها را بر آن داشته است تا سياست‌هاي مربوط به انرژي را مورد ارزيابي مجدد قرار داده و روش‌هايي براي جلوگيري از اتلاف انرژي به كار گيرند. رسيدن به اين هدف با انجام مميزي در مكان‌هاي مورد نظر و استفاده از نتايج به دست آمده، قابل دستيابي مي‌باشد.
به دليل اهميت فوق‌العاده افزايش راندمان، انجام مميزي انرژي در نيروگاه‌هاي حرارتي بسيار حياتي است. لازم به ذكر است افزايش توان توليدي در شبكه برق يك كشور از طريق مميزي انرژي، نيازمند صرف هزينه و زمان بسيار كمتري، نسبت به افزايش همين ميزان توان از طريق احداث يك نيروگاه جديد مي‌باشد. علاوه بر اين، با انجام مميزي انرژي مي‌توان اثرات سوء زيست‌محيطي نيروگاه‌هاي حرارتي در حال كار را نيز متوقف نمود.
از مهمترين پروژه هاي معاونت انرژي در اين زمينه پروژه نظارت بر انجام مميزي انرژي نيروگاه‌هاي تبريز، لوشان و رامين و همچنين انجام مميزي انرژي نيروگاه حرارتي بعثت، كارخانه فولاد هرمزگان و كارخانه فولاد غدير ايرانيان بوده است.
مميزي انرژي ساختمان‌ها
در دستورالعمل مميزي انرژي در ساختمان‌ها ضمن تشريح مراحل انجام مميزي انرژي، وضعيت انرژي ساختمان با توجه به انرژي مصرفي مندرج در قبض‌هاي پرداختي مشخص مي‌شود. بر اين اساس با استفاده از اطلاعات مندرج در قبض‌هاي انرژي ساختمان و همچنين داده‌هاي ساليانه هواشناسي، ضريب انتقال حرارت عملكردي ديوارهاي خارجي ساختمان مشخص مي‌گردد. مقايسه وضعيت ساختمان با شرايط استاندارد (مطابق ضرايب ارائه شده در مبحث نوزدهم مقررات ملي ساختمان و يا استانداردهاي جهاني نظير كد بين‌المللي IECC) مصرف انرژي ساختمان و انحراف آن از شرايط استاندارد را تعيين مي‌نمايد
در اين رابطه معاونت انرژي پروژه مميزي انرژي ساختمان‌هاي دولتي در تهران و بوشهر مي‌باشد كه بيش از 20 ساختمان با قريب 15 كاربري مختلف مورد بررسي قرار گرفته است و همچنين مميزي انرژي ساختمان‌هاي قدس نيرو را به انجام رسانده است.
اصلاح الگوي مصرف
اصلاح الگوي مصرف که به معني نهادينه‌کردن روش صحيح استفاده از منابع کشور است، سبب ارتقاي شاخص‌هاي زندگي و کاهش هزينه‌‌ها مي‌گردد. اصلاح الگوي مصرف در دو سطح توليد و مصرف قابل بررسي است. در سطح توليد که از مرحله تبديل مواد خام تا انتقال و توزيع به مصرف‌کننده را شامل مي‌شود، نياز است که سازندگان و توليدکنندگان علاوه بر رعايت ضوابط زيست‌محيطي، فن‌آوري توليد کالاهاي خود را با استانداردهاي جهاني و حتي‌الامکان مناسب با اقليم هر منطقه مطابقت نمايند. هم‌اکنون هدر روي در حوزه انرژي کشور نه صرفاً در بخش مصارف خانگي و مشاغل خدماتي و تجارتي، بلکه در پالايشگاه‌ها، نيروگاه‌ها، خطوط انتقال برق، لوله‌هاي آب، واحدهاي توليدي و خودروها نيز در مقايسه با استانداردهاي جهاني قابل قبول نمي‌باشد.
اين معاونت پروژه‌هاي مطالعات اصلاح الگوي مصرف دو شهرك صنعتي كاسپين قزوين و پرند تهران را به انجام رسانده كه طي آن موارد ذيل انجام گرفته است:
- تهيه پرسشنامه انرژي شهرك صنعتي و جمع‌آوري سوابق انرژي واحدهاي صنعتي و ماشين‌آلات و مولدهاي انرژي.
- تجزيه و تحليل اطلاعات جمع‌آوري شده انرژي و تفكيك آن براي هر واحد صنعتي و تعيين شاخص آن، و همچنين مطالعات نيروگاه‌هاي مقياس كوچك و توليد برق از طريق ديزل ژنراتور، CCHP و توربين انبساطي.
- انجام اندازه‌گيري سريع انرژي از فيدرهاي ورودي، و تجهيزات و مصرف‌كنندگان
توربين‌هاي انبساطي:
با نصب توربين‌هاي انبساطي در محل ايستگاه‌هاي تقليل فشار گاز مانند نيروگاه‌ها يا ورودي شهرها مي‌توان از فشار گاز خطوط لوله براي توليد برق استفاده نمود كه با توجه به گستردگي خطوط لوله گاز در سراسر كشور ميزان انرژي الكتريكي قابل توليد به اين روش مقدار قابل توجهي خواهد بود.
در حال حاضر اين تجهيزات بازيافت انرژي در دو نيروگاه رامين و نكا نصب و راه‌اندازي شده‌اند و در مجموع 18/8 مگاوات انرژي الكتريكي توليد مي‌كنند. اين تجهيزات براي اولين بار در كشور نصب و راه‌اندازي گرديده‌اند و كليه خدمات طراحي و مهندسي مورد نياز و همچنين نظارت بر نصب و راه‌اندازي آن ها توسط شركت مهندسي قدس نيرو انجام گرفته است.
معاونت انرژي آمادگي لازم جهت انجام خدمات مهندسي مشاوره، نظارت عالي و كارگاهي در زمينه توربين‌هاي انبساطي را دارا مي‌باشد.
CHP & CCHP
توليد همزمان الكتريسيته و گرماي قابل مصرف راCHP (Cogeneration Or Combined Heat and Power) مي‌نامند. با استفاده از يك چرخه خنك‌كننده جذبي، سيستم CCHP (Trigeneration) يا توليد همزمان سرما، گرما و الكتريسيته نيز قابل دستيابي مي‌باشد.
سيستم‌هاي CHP بر مبناي استفاده از حرارت تلف شده در نيروگاه‌هاي حرارتي طراحي شده‌اند. از آنجائيكه مقدار زيادي كربن در گازهاي خروجي نيروگاه‌هاي حرارتي موجود است، سيستم‌هاي CHP با استفاده از اين انرژي حرارتي تلف شده، در كم شدن انتشار گازهاي گلخانه‌اي در جو نيز نقش به سزايي دارند.
سيستم‌هاي CHP در شكل‌ها، ظرفيت‌ها و سوخت‌هاي مصرفي گوناگون موجود مي‌باشند. در معمول‌ترين حالت، الكتريسيته با استفاده از تركيب يك توربين گازي، موتور و يا توربين بخار و يك ژنراتور توليد گرديده و حرارت ايجاد شده در هنگام توليد برق - در يك بويلر بازيافت حرارت مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
با توجه به اينكه راندمان يك سيستم گازسوز بدون استفاده از حرارت تلف شده بيش از 50 % نبوده و با در نظر گرفتن فرايند توزيع الكتريسيته توليدي، اين بازدهي حتي به كمتر از اين ميزان (حدوداً 33%) نيز مي‌رسد، راندمان در حدود 70% سيستم‌هاي CHP كاملاً قابل توجه مي‌باشد.
از ديگر تجارب اين معاونت در زمينه مولدهاي مقياس كوچك و CHP دو پروژه به كارفرمايي شركت هاي برق منطقه اي تهران و هرمزگان بوده است.
پروژه‌هاي معاونت انرژي در زمينه CHP و CCHP، طراحي و نظارت كارگاهي نيروگاه CHP ده مگاواتي محلات، خدمات مهندسي مشاوره و نظارت كارگاهي نيروگاه CHP بيست و پنج مگاواتي انزلي، خدمات مهندسي مشاوره و نظارت كارگاهي نيروگاه CCHP سه مگاواتي ساختمان بنياد مستضعفان و كليه خدمات مهندسي و اجرايي نيروگاه CHP چهار مگاواتي آذربايجان به كارفرمايي شركت قدس نيرو مي‌باشد.
اولين پروژه انجام شده در اين معاونت در زمينه CHP، پروژه مكان‌يابي نصب بويلرهاي بازيافت حرارت در نيروگاه‌هاي گازي كشور بوده كه به منظور امكان‌سنجي تبديل واحدهاي گازي موجود به سيستم‌هاي توليد همزمان حرارت و الكتريسيته و استفاده از انرژي حرارتي اتلافي اين واحدها براي مصارف حرارتي به كارفرمايي وزارت نيرو در سال1385 انجام گرفته است.
استقرار سيستم مديريت انرژي
مديريت انرژي به معني تنظيم برنامه و ايجاد ساختار و سازماندهي مناسب براي كنترل و نظارت دائم بر نحوه به كارگيري بهينه منابع انرژي است. به طور كلي تشكيل مديريت انرژي داراي مزاياي ذيل مي‌باشد:
- استفاده بهينه و منطقي از منابع انرژي
- مقابله با هزينه تأمين انرژي از طريق كاهش ميزان مصرف و كاهش هزينه انرژي در قيمت تمام شده محصولات و خدمات
- كمك به امنيت عرضه و در واقع كمك به امنيت ملي و امكان دسترسي دراز مدت به منابع
- كمك به طولاني‌تر شدن عمر ذخاير انرژي
- كمك به توسعه اقتصادي
- مقابله با آلودگي‌هاي زيست محيطي
توانمندي اين واحد در رابطه با مديريت انرژي شامل:
- بررسي و مميزي اوليه انرژي از توليدكننده‌ها و مصرف‌كننده‌هاي انرژي
- برنامه‌ريزي و ساماندهي پروژه مديريت انرژي
- مشاوره براي استقرار اصول مديريت انرژي شامل
- طرح‌ريزي خريد انرژي با مناسب‌ترين قيمت
- اداره امور مصرف انرژي با بازدهي بالا
معاونت انرژي استقرار مديريت انرژي بر اساس استاندارد ISO 50001 در ساختمان بانك صادرات ايران، منطقه ده انتقال گاز و كارخانه فولاد هرمزگان جنوب، كارخانه فولاد غدير ايرانيان و شركت تأمين و تصفيه آب تهران و همچنين ساختمان قدس نيرو را به انجام رسانده است.
